Toán 7 Bài 2: Phân tích và xử lí dữ liệu Toán 7 sách Cánh diều

Sau khi thu thập, tổ chức, phân loại, biểu diễn dữ liệu bằng bảng hoặc biểu đỏ, ta cần phân tích và xử lí các dữ liệu đó để tìm ra những thông tin hữu ích và rút ra kết luận. Thông thường, quá trình phân tích và xử lí dữ liệu dựa trên tính toán và suy luận toán học.

Ví dụ: Một công ty mới thành lập có ba cửa hàng bán sản phẩm. Biểu đồ cột kép ở Hình 6 biểu diễn số sản phẩm bán được của mỗi cửa hàng trong hai tháng đâu:

Cửa hàng nào bán được nhiều sản phẩm nhất trong tháng thứ nhất? Tháng thứ hai?

Giải

Trong các cột màu xanh của biểu đỗ cột ở Hình 6, cột màu xanh ứng với cửa hàng Hưng Thịnh có chiều cao lớn nhất. Vì thế, cửa hàng Hưng Thịnh bán được nhiễu sản phẩm nhất trong tháng thứ nhất.

Quá trình phân tích và xử lí dữ liệu giúp chúng ta có thể nhận biết được: tính hợp lí của dữ liệu thống kê, tính hợp lí của kết luận thống kê và ta cũng có thể bác bỏ kết luận đã nêu ra. Thông thường, để làm được điều đó ta dựa trên những tiêu chí đơn giản hoặc dựa trên tính toán và suy luận toán học.

Quá trình phân tích và xử lí dữ liệu giúp chúng ta có thể nhận biết được: tính hợp lí của dữ liệu thống kê, tính hợp lí của kết luận thống kê và ta cũng có thể bác bỏ kết luận đã nêu ra. Thông thường, để làm được điều đó ta dựa trên những tiêu chí đơn giản hoặc dựa trên tính toán và suy luận toán học.

Ví dụ: Theo Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT, kết quả học tập của học sinh trong Học kì được đánh giá theo một trong bôn mức: Tốt, Khá, Đạt, Chưa đạt, trong đó được đánh giá mức Tốt khi đạt cả ba tiêu chí:

(1) Tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Đạt.

(2) Tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số có điểm trung bình môn Học kì I từ 6,5 điểm trở lên.

(3) Trong các môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số, có ít nhất 6 môn học có điểm trung bình Học kì I đạt từ 8,0 điểm trở lên (viết tắt là ĐTB_mhkI \ge 8).

Học sinh khối lớp 7 của một trường trung học cơ sở đã học 10 môn học trong Học kì I, trong đó có 8 môn học được đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số. Tất cả các học sinh của lớp 7A đều đạt tiêu chí (1) và tiêu chí (2). Giáo viên chủ nhiệm lớp 7A thống kê số lượng môn học có ĐTB,..„ > 8 ở lẫn lượt mỗi học sinh trong lớp (mỗi học sinh được tính đúng một lần) như sau:

a) Lớp 7A có tất cả bao nhiêu học sinh?

b) Trong buổi sơ kết cuối Học kì I, giáo viên chủ nhiệm lớp 7A thông báo: Tỉ lệ học sinh đạt kết quả học tập Học kì I được đánh giá mức Tốt là 30% so với cả lớp. Thông báo đó của giáo viên chủ nhiệm có đúng không?

Giải

a) Số học sinh của lớp 7A là:

0 + 2 + 5 + 7 + 8 + 6 + 4 + 3 + 5 = 40 (học sinh).

b) Số học sinh đạt kết quả học tập Học kì I được đánh giá mức Tốt của lớp 7A là:

4 + 3 + 5 = 12 (học sinh).

So với cả lớp 7A, tỉ lệ học sinh đạt kết quả học tập

Học kì I được đánh giá mức Tốt là:

Vậy thông báo đó của giáo viên chủ nhiệm là đúng.

Câu 1: Làm thế nào để biểu diễn dữ liệu đã thu thập và phân loại?

Hướng dẫn giải

Để biểu diễn dữ liệu đã thu thập và phân loại, ta cần:

- Thu thập và phân loại dữ liệu.

- Xác định tính đúng đắn (phân tích và xử lí) của dữ liệu

- Biểu diễn dữ liệu ở dạng thích hợp bằng bảng số liệu hoặc biểu đồ (biểu đồ tranh, biểu đồ cột).

Câu 2: Biểu đồ cột ở Hình 5 biểu diễn số lượt khách du lịch (ước đạt) đến Ninh Bình trong các năm 2016, 2017, 2018.

a) Số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2017 tăng bao nhiêu phần trăm so với năm 2016 (làm tròn kết quả đến hàng phân mười)?

b) Số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2018 tăng bao nhiêu phân trăm so với năm 2017 (làm tròn kết quả đến hàng phẩn mười)?

Giải

a) Tỉ số phân trăm của số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2017 và số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2016 là:

Vậy số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2017 tăng khoảng 9,6% so với năm 2016.

b) Tỉ số phần trăm của số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2018 và số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2017 là:

Vậy số lượt khách du lịch đến Ninh Bình trong năm 2018 tăng khoảng 3,4% so với năm 2017.